Al tijdens mijn opleiding fysiotherapie wist ik dat ik in de revalidatie wilde gaan werken. Zo gezegd, zo gedaan. Totdat ik enige jaren later merkte dat ik de halve behandeluurtjes van de dag zat weg te kijken op de klok. Ik was continu op zoek naar mogelijkheden om de oefenzaal te ontvluchten. De kampeerweken, uitstapjes en de buitengroepen waren de momenten waar ik voor ging. Was ik te lui om te behandelen? Waarom wilde ik zo nodig dat gebouw uit?
En toen leerde ik mijn huidige zwager kennen, die rollend door het leven gaat. Met zijn zoon (mijn neef) van anderhalf zittend op zijn voeten. Voor het eerst maakte ik van heel dichtbij mee hoe het is om met een ernstige lichamelijke beperking door het leven te gaan. Wat de impact is op het hele gezin. Ik had geen idee! Hoe anders en tegelijkertijd doodnormaal. Gewoon een man en vader die gewone dingen doet die er alleen wat anders uitzien omdat hij toevallig in een rolstoel zit. Daar stond ik met mijn 10 jaar ervaring in de specialistische revalidatie. Het schaamrood op mijn kaken. In die periode ging ik ook meerdere keren mee op stap met de nationale ploeg wheelchairrugby. Daar werd ik zo blij van zonder dat ik op dat moment precies wist waarom.
Weer wat later begonnen de kwartjes te vallen. Als opleidingsmanager was ik aanjager van onderwijs innovatie binnen het postacademisch onderwijs. Ambulanceverpleegkundigen leerden er reanimeren in een warm klaslokaal met een kussen onder de knieën. Terwijl ze tijdens hun dienst in een koude donkere nacht langs de snelweg aan het werk waren of naast de wc of tussen de koeien. Dat leer je niet in een klaslokaal. Datzelfde geldt natuurlijk ook voor mensen die weer mogen leren meedoen. Dat leer je niet in een oefenzaal.
Ik ontdekte waarom ik was vastgelopen in het systeem van het revalidatiecentrum. En waarom ik zo blij werd van met mensen op pad te gaan in het echte leven. Dat ging over leren en over betekenisvolle contexten. Een begrip waar ik eerder nog nooit van had gehoord, maar dat enorm van invloed is op hoe snel mensen leren. In betekenisvolle context gaan mensen meedoen en verantwoordelijkheid nemen. Dat raakte me!
Ik zie nu het effect bij revalidanten van samenwerken op basis van gelijkwaardigheid. Het effect van samen echte dingen doen en beleven zonder belemmering in dag of tijdstip. Ver weg van de gesimuleerde half uurtjes context zonder betekenis voor die individuele revalidant. In het echte leven gaat het leren zo veel sneller. Bovendien leren revalidanten vooral ook veel van elkaar door met een groep op pad te gaan. Dat zal iedereen beamen die op zeilweekend, kampeerweek is geweest of met een handbike-evenement is meegegaan. Kun je nagaan wat het effect is als je altijd actief op dat leerproces stuurt door al deze principes te combineren. Helemaal als je dat doet in iemand zijn eigen (betekenisvolle) leefomgeving, samen met zijn eigen familie en vrienden. Dan ontstaat een vliegwiel effect. Een versnelling in het leertraject met als uitkomst: Meedoen. Ik was dus niet te lui, maar vooral op zoek naar een ander effect…
Inge Vuijk
Directeur stichting Revalideren is leren en initiatiefnemer Rehab Academy